Pramenka je pojam koji označava primitivnu ovcu, slabih fizioloških svojstava, koja je nastala u oskudnim uslovima ishrane i njege, a na koje se kroz duži niz godina dobro adaptirala.
Vrlo je otporna i izdržljiva.Pramenka nekada je bila raširena po čitavoj Europi. Intenziviranjem poljoprivredne proizvodnje, primitivna pramenka je potisnuta produktivnijim rasama, tako da se u većem procentu održala samo na jugu Europe i to posebno na Balkanskom poluostrvu.U BiH se pramenka gaji na vrlo ekstenzivan način. U toku ljetnog perioda sve vrijeme provodi na planinskim pašnjacima, koji su najčešće oskudni u prinosu najvrednijih hranljivih materija, zbog siromaštva u pogledu botaničkog sastava paše.
Zimi se drže u objektima, nastrešicama i nehigijenskim štalama, gdje najčešće gladuju.
Mnogi odgajivači ove rase ovaca, u potrazi za hranom, u jesen odlaze sa svojim stadima sa planina u ravničarske regione udaljene i po nekoliko stotina kilometara jer na ovim područjima u toku zime ovce najčešće nisu u mogućnosti da zadovolje ni osnovne potrebe u hranljivim materijama.U našoj zemlji postoji više sojeva pramenke, koji se međusobno razlikuju po veličini, prinosu, kvalitetu i boji vune. Zajedničke eksterijerne odlike svih sojeva pramenke su: duga i uska glava, ovce su šute, rjeđe rogate, ovnovi su po pravilu rogati.Vrat je srednje dužine, ili dugačak, ali dosta uzan i slabo muskulozan.
Trup je srednje dužine i po pravilu nešto duži od visine grebena.
Širine su slabo, pa i nedovoljno izražene. Grudni koš je srednje dug, dubok, ali uzan i pljosnat.Rebra su pljosnata i pružaju se koso unazad. Širina leđa i sapi je slabo izražena.Noge su snažne sa jakim kostima, koje su povezane čvrstim zglobnim vezama. Pramenka ima čvrste papke koji su izdržljivi na duga pješačenja i terene.Svi sojevi pramenke su kasnostasne životinje, koje polno sazrijevaju sa 16-18 meseci, a porast završavaju u starosti od 3-4 godine.Pramenka je ovca kombinovanih proizvodnih svojstava (meso-mlijeko-vuna).Proizvodnja ovčijeg i jagnjećeg mesa pramenke je dosta skromna, u zavisnosti od sojeva i nivoa ishrane, odnosno stepena utovljenosti životinja.
Živa mjera ovaca kreće se između 25 i 55, a ovnova između 35 i 80 kg.
Od istih faktora zavisi i randman mesa, koji se kreće od 40-50%.Proizvodnja mlijeka pramenke je relativno mala, a znatno varira između sojeva (od 40-100 litara i više u laktaciji od 6 mjeseci) i uslijed uticaja ishrane.Težina runa u prosjeku iznosi 1,4 kg. Randman vune se kreće od 55-70%. Runo pramenke je sastavljeno, kao što i samo ime kaže, od pramenova koji su otvoreni, dugački, grubi, šiljasti ili lijevkasti kod rudih pramenki. Vuna je mješana i sastoji se iz osjastih vlakana i puha.
Nema komentara:
Objavi komentar